Zgodnie z wymogami MSSF 4 dokonuje się klasyfikacji umów na umowy ubezpieczeniowe, które niosą za sobą znaczące ryzyko ubezpieczeniowe oraz umowy inwestycyjne, które niosą ze sobą ryzyko finansowe bez znaczącego ryzyka ubezpieczeniowego.
Założenia przyjęte w klasyfikacji produktów oferowanych przez Grupę PZU zostały opisane w punkcie 4.5.
3.17.1. Ubezpieczenia majątkowe i osobowe
Wszystkie bezpośrednie ubezpieczenia majątkowe i osobowe transferują istotne ryzyko ubezpieczeniowe w rozumieniu MSSF 4. W przypadku umów reasekuracji dokonuje się transferu albo przejęcia ryzyka ubezpieczeniowego lub ryzyka ubezpieczeniowego i finansowego jednocześnie.
W przypadku bezpośrednich ubezpieczeń majątkowych i osobowych umowy ubezpieczenia nie zawierają elementu depozytowego, który mógłby być wydzielony z właściwej umowy ubezpieczenia.
Umowy reasekuracji biernej, których stroną są spółki Grupy PZU, zawierają klauzule podziału zysku reasekuratora według schematu i w terminach określonych w umowie. W rezultacie część składki płaconej reasekuratorom z tytułu zawartych umów reasekuracji biernej może być traktowana jako element depozytowy.
Na koniec okresu sprawozdawczego ujmuje się wszelkie prawa i obowiązki związane z elementem depozytowym, w tym w szczególności składnik aktywów reasekuracyjnych odpowiadający należności z tytułu elementu depozytowego wynikającego z umowy reasekuracji biernej z uwzględnieniem wszystkich warunków umownych, takich jak np. przenoszenie strat w poszczególnych latach. Na podstawie zapisu paragrafu 10 MSSF 4 nie jest dokonywane wyodrębnienie elementu depozytowego z zawartych umów reasekuracji biernej.
Do umów reasekuracji czynnej stosowane są zasady rachunkowości jednolite z zasadami rachunkowości dla ubezpieczeń bezpośrednich. Na koniec okresu sprawozdawczego należności depozytowe od cedentów wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty (określonej zgodnie z warunkami umowy reasekuracji) z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości.
3.17.2. Ubezpieczenia na życie
3.17.2.1. Umowy z DPF
Zarówno umowy ubezpieczeniowe jak i inwestycyjne mogą zawierać uznaniowe udziały w zyskach (ang. discretionary participation features, „DPF”), uprawniające ubezpieczonego do otrzymania dodatkowego świadczenia lub premii jako dodatku do świadczenia gwarantowanego, przy czym świadczenie to jest znaczącą częścią całego kontraktowego/umownego świadczenia, jego kwota lub okres trwania są umowne i zależne od decyzji ubezpieczyciela, a jego wystąpienie zależy od:
- przebiegu określonego zbioru lub określonego typu umów;
- zrealizowania lub niezrealizowania zysków z określonych aktywów;
- osiągnięcia zysków lub strat przez ubezpieczyciela, fundusz lub inną jednostkę związaną z umową.
Wszystkie kontrakty zawierające uznaniowy udział w zyskach, który może być określany jednostronnie przez zakład ubezpieczeń są rozpoznawane zgodnie z MSSF 4.
3.17.2.2. Umowy z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (unit-linked)
Umowy z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym na podstawie kryterium przenoszenia istotnego ryzyka ubezpieczeniowego, opisanego w punkcie 4.5, ujmowane są albo zgodnie z MSSF 4, albo zgodnie z MSR 39.
3.17.2.3. Umowy inwestycyjne bez DPF
Zasady prezentacji i wyceny umów niespełniających według MSSF 4 kryteriów klasyfikacji jako umowy ubezpieczenia, a więc klasyfikowanych jako umowy inwestycyjne, określone są przez MSR 39. W odniesieniu do umów inwestycyjnych stosuje się zasady wyceny zobowiązań finansowych:
- wycena wg zamortyzowanego kosztu - dla kontraktów inwestycyjnych o gwarantowanych i ustalonych warunkach lub
- wycena w wartości godziwej przez wynik finansowy - dla kontraktów inwestycyjnych na rachunek i ryzyko klienta (unit-linked).
Skutki wyceny zobowiązań finansowych wynikających z umów inwestycyjnych wykazuje się w pozycji „Świadczenia oraz zmiana wyceny kontraktów inwestycyjnych”.